Szczątki krokodyla w kopalni w Bełchatowie! Szokujące odkrycie. "Na początku przypominał zwykły kawałek kości"

Spis treści

1. Szczątki krokodyla na terenie kopalni "Bełchatów"
2. Jakie warunki panowały na Ziemi, gdy żył krokodyl z Bełchatowa?
3. Diplocynodon – krewny krokodyla z Bełchatowa. Jak wyglądał prehistoryczny gad?

Szczątki krokodyla na terenie kopalni "Bełchatów"

Odkrycia dokonali naukowcy z Wydziału Geologii i Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Paleobiologii PAN i PAN Muzeum Ziemi oraz Morawskiego Muzeum Ziemskiego (Czechy) na terenie Pola Szczerców kopalni „Bełchatów”. Podczas poszukiwań szczątków kręgowców natrafiono na fragment, który początkowo wyglądał jak zwykły kawałek kości. Dopiero po preparacji i dokładnym obejrzeniu okazało się, że to płytka skórna krokodyla, czyli osteoderm.

 - Poszukiwaliśmy szczątków kręgowców i był to jedyny fragment, który udało nam się wtedy znaleźć. Na początku przypominał zwykły kawałek kości. Dopiero gdy go wypreparowaliśmy i obejrzeliśmy jego drugą, bardzo charakterystyczną stronę, to już nie było wątpliwości, że to jest płytka skórna krokodyla, czyli osteoderm - powiedział PAP dr Marcin Górka z Wydziału Geologii UW, współodkrywca znaleziska.

Analiza źródeł wykazała, że to najdalej wysunięte na północ szczątki krokodyla z okresu sięgającego 23 mln lat. W tym czasie nie było stanowiska krokodyla położonego dalej na północ. Starsze, kredowe krokodyle, znane są ze Szwecji, zaś z okresu paleogenu również z Danii i aż z kanadyjskiej Arktyki.

Jakie warunki panowały na Ziemi, gdy żył krokodyl z Bełchatowa?

Szczątki krokodyla znalezione w kopalni „Bełchatów” pochodzą z epoki miocenu (23 mln do 5,3 mln lat temu), ostatniej tak ciepłej i wilgotnej w dziejach Ziemi. Wczesny i środkowy miocen odznaczał się szczególnie wysokimi temperaturami (tzw. Miocene Climatic Optimum).

- Ponieważ w miocenie klimat był o jakieś 3-4 stopnie cieplejszy niż obecnie, tak przynajmniej się szacuje, w związku z tym i wilgotność była większa. To powodowało, że bardzo bujnie w tych warunkach rozwijała się wszelaka roślinność, ze szczątków której powstały złoża węgli brunatnych. Klimat sprzyjał też występowaniu najróżniejszych gatunków zwierząt – morskich i lądowych. Szczątki tych ostatnich szczególnie licznie spotyka się w osadach krasowych i jeziornych – tłumaczy Górka w rozmowie z PAP.

Miocen charakteryzowała też znaczna aktywność tektoniczna, zaznaczająca się głównie na terenach południowej i centralnej Polski. W wielu miejscach tworzyły się zapadliska tektoniczne, często wypełnione wodą.

- Tak utworzone zbiorniki, jeziora, bagna sprzyjały rozwojowi roślinności, ale był to też rodzaj pułapki na wszelką materię roślinną i zwierzęcą, która do nich wpadała, a którą dziś możemy odkrywać - mówi PAP naukowiec.

Diplocynodon – krewny krokodyla z Bełchatowa. Jak wyglądał prehistoryczny gad?

Wśród zwierząt na szczególną uwagę zasługują krokodyle – typowe dla obszarów subtropikalnych i tropikalnych. We wczesnym i środkowym miocenie Europa Środkowa była siedliskiem dwóch różnych rodzajów krokodyli: Gavialosuchus i Diplocynodon. Ten pierwszy był rodzajem morskim, którego całkowita długość ciała przekraczała 6 metrów. Drugim krokodylem był Diplocynodon – endemiczny rodzaj, przeważnie słodkowodny, osiągający od 1,5 do 3 metrów.

- Odnaleziona przez nas płytka nie posiada stuprocentowych cech, które mogły świadczyć, z którym rodzajem mamy do czynienia. Jednak najprawdopodobniej był to wymarły już Diplocynodon – krewny współczesnych aligatorów. Sądzimy tak, bo podobnie jak współczesne aligatory miał większą tolerancję na chłód, czyli mógł występować bardziej na północ - wyjaśnia Górka w rozmowie z PAP.

Znalezienie tak małego fragmentu na tak obszernym wyrobisku to nie lada wyzwanie.

- To niemal tak jak podczas grzybobrania. Co z tego, że ktoś chodzi po lesie, jak nie ma szczęścia? Trzeba mieć więc szczęście. Ale też trzeba wiedzieć, czego się szuka, żeby nie rzucać się na wszystko; żeby to oko było trochę wyczulone – przyznał PAP Górka.