Sławosz Uznański-Wiśniewski leci w kosmos! Wszystko o misji Axiom Mission 4

Spis treści

1. Droga na orbitę – kim jest Sławosz Uznański-Wiśniewski?
2. Misja IGNIS – polska nauka na orbicie
3. Kwarantanna Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Jak wyglądają przygotowania do lotu w kosmos?
4. Polak w kosmosie. Jakie badania i eksperymenty przeprowadzi Sławosz Uznański-Wiśniewski?
5. Co Sławosz Uznański-Wiśniewski zabierze ze sobą w kosmos? Polska symbolika na orbicie
6. Sławosz Uznański-Wiśniewski w kosmosie. Co będzie jadł Polak? 
7. Axiom Mission 4. Znaczenie misji dla Polski
8. Ile będzie trwał lot w kosmos? Ile czasu Sławosz Uznański-Wiśniewski spędzi w kosmosie?
9. Program misji Axion Mission 4: co, jak długo, gdzie. Najważniejsze informacje o locie Polaka w kosmos
10. Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi Polak w kosmosie
11. Polska na orbicie – przyszłość zaczyna się dziś

Aktualizacja 24 czerwca, 10:45

Start misji Axiom 4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, pierwszego polskiego astronauty na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), zbliża się wielkimi krokami. Amerykańska agencja kosmiczna NASA podała, że historyczny lot planowany jest na środę, 25 czerwca, o godzinie 8:31 czasu polskiego!

Aktualizacja środa, 11 czerwca, godz. 9.22

Jak poinformował koncern SpaceX, start misji Axiom-4, której członkiem jest Sławosz Uznański-Wiśniewski, został po raz kolejny przełożony. Tym razem nie zawiniła pogoda, bo w rakiecie Falcon 9 doszło do usterki w postaci wycieku płynnego tlenu (LOx). Nowy termin startu misji z Polakiem nie został jeszcze podany.

Droga na orbitę – kim jest Sławosz Uznański-Wiśniewski?

Sławosz Uznański-Wiśniewski urodził się 12 kwietnia 1984 roku w Łodzi, dokładnie w 23. rocznicę pierwszego lotu człowieka w kosmos – Jurija Gagarina. Jak sam wspomina, w każde urodziny mama składała mu życzenia z okazji Dnia Kosmonauty, co, jak się później okazało, miało symboliczne znaczenie dla jego życiowej drogi.

Jest absolwentem VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi. W 2008 roku ukończył z wyróżnieniem studia magisterskie na Politechnice Łódzkiej oraz równolegle na Université de Nantes we Francji. Stopień doktora uzyskał w 2011 roku w Marsylii, kończąc studia z wyróżnieniem. Jego praca doktorska dotyczyła konstrukcji układów elektronicznych odpornych na promieniowanie kosmiczne – zagadnienia kluczowego dla technologii stosowanych w przestrzeni kosmicznej.

Kim jest Sławosz Uznański-Wiśniewski? Sylwetka Polaka, który leci w kosmos. Ten szczegół robi wrażenie

Pracował jako inżynier ds. efektów promieniowania w STMicroelectronics we Francji, a od 2011 roku związany jest z Europejską Organizacją Badań Jądrowych (CERN) w Genewie, gdzie odpowiadał m.in. za eksploatację Wielkiego Zderzacza Hadronów. Jest autorem licznych publikacji naukowych i książki na temat efektów promieniowania w układach elektronicznych.

W listopadzie 2022 roku został wybrany rezerwowym astronautą Europejskiej Agencji Kosmicznej, a już w sierpniu 2024 roku ogłoszono, że weźmie udział w misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną jako specjalista misji.

Misja IGNIS – polska nauka na orbicie

Misja IGNIS, będąca częścią komercyjnej załogowej wyprawy Axiom Mission 4 (Ax-4), to efekt współpracy Axiom Space, NASA, SpaceX oraz Europejskiej Agencji Kosmicznej. Polska strona, reprezentowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polską Agencję Kosmiczną (POLSA), zainwestowała w projekt 65 mln euro, otwierając nowy rozdział w historii polskiej obecności w kosmosie.

W skład załogi Ax-4 wchodzą:

• Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji, jedna z najbardziej doświadczonych astronautek świata,
• Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji,
• Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji,
• Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista misji.

Start rakiety Falcon 9 z kapsułą Crew Dragon zaplanowano nie wcześniej niż 11 czerwca 2025 z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie.

- To jest dziejowa szansa dla Polski, żeby zaistnieć na rynku technologicznym i kosmicznym. Mam nadzieję, że Polska będzie dużym graczem na arenie, która jest jedną z najszybciej rozwijających się technologicznych gałęzi gospodarki krajów rozwiniętych - mówił kilka miesięcy temu Sławosz Uznański-Wiśniewski.

Kwarantanna Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Jak wyglądają przygotowania do lotu w kosmos?

Przed każdym lotem załogowym w kosmos astronauci przechodzą obowiązkową, dwutygodniową kwarantannę, mającą na celu ochronę ich zdrowia i wyeliminowanie ryzyka przeniesienia infekcji na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Sławosz Uznański-Wiśniewski wraz z załogą przebywał w specjalnym ośrodku NASA na Wyspie Merritt na Florydzie. Czas ten wypełniony był intensywnymi treningami, powtórkami procedur, przeglądem eksperymentów naukowych oraz badaniami medycznymi.

- Mamy wiele codziennych obowiązków: treningi fizyczne, badania medyczne, powtórki z operacji lotniczych, przegląd eksperymentów naukowych. Wczoraj mój dzień rozpoczął się o 5.30 i był bardzo intensywny - mówił Uznański-Wiśniewski. 

Aleksandra Uznańska-Wiśniewska, żona polskiego astronauty, opublikowała wzruszające zdjęcie z pożegnania z mężem, który przebywa w kwarantannie. Odbyło się ono w bazie na Florydzie - jedynie przez szybę - z uwagi na kwarantannę. 

Polak w kosmosie. Jakie badania i eksperymenty przeprowadzi Sławosz Uznański-Wiśniewski?

Załoga IGNIS będzie prowadzić największy dotąd program badawczy na misji komercyjnej – około 60 eksperymentów z 31 państw, w tym 13 polskich.

Podczas 14-dniowej misji na ISS Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi 13 eksperymentów naukowych zaprojektowanych przez polskie firmy, instytuty naukowe i uczelnie. Badania te obejmują m.in.:

• Wpływ mikrograwitacji na odporność człowieka,
• Zdrowie psychiczne astronautów w izolacji,
• Testowanie sztucznej inteligencji do nawigacji łazików,
• Trwałość leków w warunkach kosmicznych,
• Zmiany mikroflory jelitowej,
• Wykorzystanie glonów do produkcji tlenu i ochrony przed promieniowaniem.

Wyniki tych badań mogą znaleźć zastosowanie nie tylko w przyszłych misjach kosmicznych, ale również w medycynie, farmakologii, ochronie środowiska oraz rozwoju nowoczesnych technologii na Ziemi.

- Nie możemy rozwiązać dzisiejszych problemów przy użyciu dzisiejszych technologii, więc potrzebujemy technologii przyszłości, dlatego lecimy w kosmos - mówił Sławosz Uznański-Wiśniewski.

Główne polskie projekty to:

1. AstroMentalHealth (UŚ) – wpływ izolacji i ograniczeń sensorycznych na zdrowie psychiczne
2. AstroPerformance (Mollis Textus) – adaptacja mięśni i tkanek w mikrograwitacji
3. EEG Neurofeedback (AWFiS Gdańsk) – wsparcie koncentracji przez biofeedback
4. Human Gut Microbiota, Immune Multiomics (WAT) – mikrobiom i odporność w kosmosie
5. Leopard DPU (KP Labs) – AI na orbicie dla lokalnej analizy danych 
6. MXene in LEO (AGH) – stabilność nowoczesnych nanomateriałów
7. PhotonGrav (Cortivision) – interfejs mózg-komputer w warunkach zerowej grawitacji
8. RadMon-on-ISS (SigmaLabs) – detektory promieniowania
9. Space Volcanic Algae – czy ekstremofilne algi adaptują się w próżni kosmicznej?
10. Stability of Drugs (PAN) – trwałość leków na orbicie
11. Wireless Acoustics (Svantek) – monitorowanie hałasu w module Columbus
12. Yeast TardigradeGene (USz, AMU, UŚ) – badanie mechanizmów przetrwania organizmów ekstremofilnych

Dodatkowo, ISS National Lab sponsoruje eksperymenty dotyczące cukrzycy (monitorowanie glukozy, insulinoodporność), biometria (Oura Ring), i nowoczesne technologie diagnostyczne sięgające redukcji nowotworów.

Co Sławosz Uznański-Wiśniewski zabierze ze sobą w kosmos? Polska symbolika na orbicie

Sławosz Uznański-Wiśniewski nie leci w kosmos sam – zabiera ze sobą kawałek polskiego dziedzictwa. W jego bagażu znalazły się:

• polska flaga,
• naszywka ze skafandra Mirosława Hermaszewskiego,
• fragment mapy z dzieła Mikołaja Kopernika,
• wiersze Wisławy Szymborskiej,
• bryłka soli z kopalni w Wieliczce,
• bursztyn z Sobieszewa,
• manuskrypt mazurka Fryderyka Chopina,
• kopia pierwszej strony doktoratu Marii Skłodowskiej-Curie,
• krajka z regionalnego stroju ziemi łódzkiej,
• polskie litery wydrukowane w 3D,
• kołyska Newtona wykonana przez uczniów z technikum w Gniewie,
• liofilizowane pierogi – symbol polskiej kuchni.

ZOBACZ GALERIĘ: To Sławosz Uznański zabiera w kosmos

Sławosz Uznański-Wiśniewski w kosmosie. Co będzie jadł Polak? 

Dieta astronauty to nie tylko wysokoenergetyczne, liofilizowane dania, ale także element psychologicznego wsparcia. Sławosz Uznański-Wiśniewski zabrał ze sobą m.in. liofilizowane pierogi, przygotowane przez polską firmę LYOFOOD we współpracy z Mateuszem Gesslerem. W menu znajdą się także inne dania, które mają przypominać mu o domu i polskiej tradycji. To m.in. zupa pomidorowa, leczo z kaszą gryczaną, jabłkowa kruszonka.

ZOBACZ TEŻ: Co Sławosz Uznański będzie jadł w kosmosie? Na orbicie pojawią się nie tylko pierogi

Axiom Mission 4. Znaczenie misji dla Polski

Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego to nie tylko sukces indywidualny, ale także ogromny krok dla polskiej nauki i przemysłu kosmicznego. Polska dołącza do elitarnego grona państw, które nie tylko wysyłają swoich obywateli w kosmos, ale także aktywnie uczestniczą w międzynarodowych badaniach i projektach technologicznych.

Jak zauważają eksperci, misja jest nową szansą dla polskiego sektora kosmicznego (prywatnych firm oraz instytucji naukowych i badawczych) na udział w badaniach prowadzonych na orbicie okołoziemskiej.

Ile będzie trwał lot w kosmos? Ile czasu Sławosz Uznański-Wiśniewski spędzi w kosmosie?

Lot do ISS zajmie około 24 godziny – od startu do dokowania w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Pobyt na orbicie to minimum 14 dni, do 17 czerwca; możliwe wydłużenie do 21, w zależności od planu misji. Co ciekawe, na ISS dzień i noc zmieniają się co około 90 minut, a to oznacza, że Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie obserwował nawet 16 wschodów i zachodów słońca każdego dnia. Astronauta codziennie wykona dziesiątki obserwacji naszego globu: świateł miast, zorzę polarną czy wybrzeża, co stanie się częścią materiałów edukacyjnych.

Program misji Axion Mission 4: co, jak długo, gdzie. Najważniejsze informacje o locie Polaka w kosmos

• Start: nie wcześniej niż 11 czerwca z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie - AKTUALIZACJA: 25 czerwca 
• Rakieta: SpaceX Falcon 9 Block 5, kapsuła Crew Dragon C213 
• Docking: przewidziany na 13 czerwca, około 12:30 czasu ISS 
• Pobyt na ISS: zaplanowany na 14 dni, z dużą szansą przedłużenia do 21 dni, zgodnie z ramowym zakresem misji
• Powrót: Kapsuła Dragon odłączy się od ISS, przejdzie przez atmosferę i wyląduje na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Kalifornii, skąd załoga zostanie zabrana przez helikopter SpaceX

Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi Polak w kosmosie

Po niemal 50 latach od historycznego lotu Mirosława Hermaszewskiego, Polska znów ma swojego przedstawiciela wśród astronautów. Uznański-Wiśniewski jest pierwszym Polakiem, który poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną, a jego misja otwiera nowy rozdział w dziejach polskiej obecności w kosmosie.

ZOBACZ TEŻ: Mirosław Hermaszewski jako jedyny Polak poleciał w kosmos. Jak wspominał swoją misję? "Nie mieliśmy nawet komputera na pokładzie"

Dla Polski to dzień szczególny – moment, w którym kolejne pokolenie ma okazję marzyć o gwiazdach, widząc, że lot w kosmos nie jest już tylko domeną filmów i podręczników. To rzeczywistość, którą współtworzymy.

- Nasza załoga przeszła rygorystyczne szkolenie zarówno w USA, jak i za granicą. Mogę śmiało powiedzieć, że jesteśmy gotowi do startu. Trenowaliśmy pod kątem każdego scenariusza, zjednoczyliśmy się jako zespół i jesteśmy w pełni przygotowani do realizacji naszych celów - powiedziała Peggy Whitson, dowódczyni misji.

Polska na orbicie – przyszłość zaczyna się dziś

Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego to przełomowy moment dla polskiej nauki, technologii i społeczeństwa. To dowód, że marzenia o gwiazdach są na wyciągnięcie ręki, a Polska ma realny wpływ na kształtowanie przyszłości eksploracji kosmosu.

Dziś patrzymy w niebo z dumą i nadzieją, wiedząc, że polska flaga znów powiewa wśród gwiazd.